نیروهای طالبان در جنگی که بیش از چند ساعت به طول نینجامید، موفق شدند برای حداقل دو روز، ولسوالی (کران و منجان) در ولایت بدخشان افغانستان واقع در منتها علیه شمال شرقی کشور را به تصرف خود در آورند؛ هر چند وزارت داخله عقب نشینی پلیس را تاکتیکی خواند. اما چند روز پیش نیز نیروهای طالبان در (وردج) دیگر ولسوالی ولایت بدخشان با نیروهای پلیس درگیر شده و این ولسوالی چندین روز صحنه نبرد طالبان با نیروهای دولتی بود.
آنچه این اتفاق را مهم و حساس می‌کند، نبرد میان طالبان و پلیس محلی و یا شکست و پیروزی هر یک از دو طرف نیست، بلکه اهمیت این مسأله از آن رو است که بدخشان در سالهای اخیر یکی از امن ترین ولایتها در افغانستان بود و رد پای تحرک طالبان در این ولایت کمتر به چشم می‌خورد.
بیشترین مشکلات امنیتی دولت با گروه‌های طالبان و مناطق قبیله‌ای در ولایت قندهار در جنوب و سرحدات با پاکستان بود و از زمان سقوط طالبان به این سو، بدخشان که در گذشته یکی از معابر تردد طالبان به آسیای میانه بود، اوضاعی آرام را می‌گذراند و به نظر می‌رسد، دولت افغانستان اینک با یک منطقه تنش خیز جدید در شمال روبرو است. هر چند هنوز معلوم نیست که این گروه در شمال طالبان محلی هستند یا نیروهای مرتبط با جریان اصلی طالبان در جنوب.
این در حالی است که دولت حامد کرزی در سالهای اخیر با جدیت تمام موضوع مذاکره و صلح با طالبان را در دستور کار داشته و به نظر می‌رسد دولت پاکستان را هم مجاب کرده تا با این سیاست او همراهی کند. دو هفته پیش پاکستان (ملا برادر) نفر دوم طالبان افغانستان را به درخواست حامد کرزی آزاد کرد تا به فرآیند صلح با این گروه سرعت دهد.
با این حال طالبان در روزهای اخیر هم در پاکستان و هم در افغانستان بر شدت حملات و تحرکات خود افزوده و شرایط را پیچیده‌تر کرده‌اند. حملات این هفته طالبان در پیشاور پاکستان بیش از یکصد کشته و زخمی بر جای گذاشته و در افغانستان هم دو ولسوالی درگیر جنگ طالبان است و ده‌ها نیروی پلیس توسط طالبان به گروگان گرفته شده اند و ارتش برای جنگ عازم این مناطق شده است.
جنگ برای صلح
(صالح محمد ریگستانی) نماینده سابق پارلمان، درگیری طالبان با نیروهای دولتی در بدخشان را اتفاقی عجیب دانست و گفت: این منطقه با وجود آنکه معبر طالبان به پاکستان و تاجیکستان بوده، اما در حال حاضر هیچ راه تدارکاتی به پاکستان ندارد و به همین دلیل حفظ آن برای نیروهای طالبان میسر نیست.
وی به خبرنگار ما گفت: متأسفانه تحرکات طالبان در مناطق مرزی و کوهستانی صعب العبور شرقی ما مثل (کنر)، (نورستان) و (بدخشان) به شدت افزایش یافته است.
آقای ریگستانی درباره علت تشدید تحرکات طالبان و حملات خشونت بار آنها در ماه‌های اخیر، در حالی که دولتهای کابل و اسلام آباد نرمش بیشتری برای تحقق مذاکرات صلح با طالبان از طریق جذب آنها به فرآیند‌های سیاسی نشان داده اند و این پرسش که آیا سیاست مصالحه با طالبان شکستی زود هنگام را تجربه می‌کند؟! خاطرنشان کرد: متأسفانه، جنگ از نظر طالبان یک ابزار برای رسیدن به قدرت تلقی میشود و در واقع تنها ابزار آنها است، ولو آنکه قرار باشد وارد یک مذاکره سیاسی شوند.
صالح محمد ریگستانی تصریح کرد: این قاعده البته شامل دولت افغانستان هم میشود و دولت برای آنکه طالبان را وادار به مصالحه کند، عملاً مجبور است آنها را زیر فشار نظامی قرار دهد.
وی افزود: به نظر من، چه امروز مذاکره محقق شود و چه یک سال دیگر، جنگ و نزاع عای پراکنده با طالبان و گروه‌های مختلف این گروه که در سراسر افغانستان پراکنده هستند، متوقف نخواهد شد، زیرا دو طرف از این مسأله به عنوان ابزار فشار پشت میز مذاکره استفاده می‌کنند، درنتیجه نه آزادی ملا برادر و نه روی خوش دولت کابل و اسلام آباد نمی تواند خشونت طالبان را کاهش دهد.
ریشه‌های اصلی گم میشود
جنرال امرا... امان از فرماندهان ارتش کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره دلایل بازگشت ناآرامی‌ها به بدخشان و تشدید فعالیت طالبان در این ولایت با اشاره به گسترش روز افزون فساد اداری در میان مسؤولان محلی و دولتی در افغانستان و تأثیر آن بر گسترش نارضایتی عمومی و بی‌‌اعتمادی مردم به حکومت اظهار داشت: این مسأله موجب شکل گیری جریانهای اعتراضی و بوجود آمدن گروه‌های خود سری شده که با شعار مقابله با ظلم و بی‌‌عدالتی دست به سلاح می‌برند و کشور را با ناامنی مواجه می‌کنند.
جنرال امان تصریح کرد: از دوسال پیش به این طرف ولایت بدخشان شاهد اعتراضهای عمومی و مردمی به بی‌‌عدالتی‌ها، ناکارآمدی دستگاه‌های دولتی و قضایی، اوضاع بد اقتصادی و ظلم و باج گیری‌ها بوده است و این وضعیت در نهایت موجب شکل گیری یک جبهه خودسر و مسلح شده است که با شعار دفاع از این منطقه با نیروهای دولتی درگیر شده اند. وی گفت: من اطلاعات و گزارشهای دقیق نظامی در اختیار دارم که هیچ نیروی طالبان خارجی از پاکستان یا نقاط دیگر مثل آسیای میانه، در بدخشان فعالیت ندارد و این درگیری‌ها بین طالبان محلی و نیروهای دولتی به وقوع پیوسته است.
این کارشناس مسایل نظامی و امنیتی افغانستان یادآور شد: در طی دو سال گذشته حداقل در چهار مرحله مردم ولسوالی‌های مختلف در بدخشان از دولت مرکزی خواستار تغییر و برکناری مقامهای دولتی و قضایی مناطق خود شده اند و نسبت به ناکارآمدی این مقامهای محلی، رشوه خواری و تبانی آنها به شدت معترض بوده اند، اما پاسخی از دولت دریافت نکردند.
بدخشان ولایت برخورداری است و منابع طبیعی زیادی دارد، اما معادن بزرگ این ولایت در اختیار چند فرد خاص با نفوذ قرار گرفته است. مردم از نظر امکانات بهداشتی و آموزشی در مضیقۀ بسیار هستند و معاش شان به سختی اجرا میشود، اما کسی به این مسایل به عنوان ریشه‌های شکل گیری ناامنی و گروه‌های موسوم به طالبان محلی توجهی ندارد و اینگونه حوادث را به خارج مرتبط می‌کنند. وی افزود: نیروهای پلیس در هر ولسوالی از اهالی بومی همان مناطق هستند و زمانی که نارضایتی‌ها بالا می‌گیرد و مردم دست به سلاح می‌برند و شورش می‌کنند، این نیروهای پلیس نمی توانند در مقابل آنها مقاومت چندانی نشان دهند، چون در میان آنها زندگی می‌کنند و از خود آنها هستند.وی افزود: حتی شاید در میان نیروهای پلیس هم همین اعتراضها و نارضایتی‌ها وجود داشته باشد، اما نیروهایی که به اسارت گرفته شده و یا کشته شده‌اند، نیروهای بومی نبوده اند.
جنرال امان همچنین با اشاره به کم تجربه بودن و ضعف تجهیزات ارتش افغانستان و نداشتن تدارکات لازم و تأثیر منفی این مسأله بر نیروهای نظامی و پلیس محلی افغانستان خاطرنشان کرد: متأسفانه کمکهای بین المللی یا محقق نشدند، زیرا آقای کرزی نتوانسته اعتماد جامعه بین الملل و منطقه را بدست آورد و یا در محلهای دیگری مصرف شده اند. درنتیجه دولت نتوانسته به تعهداتش طبق کنفرانسهای بن اول و دوم عمل کند.
آرش خلیل/قدس آنلاین
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/880
مارشال محمد قسیم فهیم به جمع یاران و همسنگرانش شهیدش پیوست
